Met zijn tweeduizendjarige geschiedenis lijkt de kurk niet te onttronen. Maar hij staat er ook om bekend dat hij een probleem kan veroorzaken dat ongeveer 2% van de flessen treft(2), een probleem dat wel steeds zeldzamer wordt: de TCA molecule kan de kurk aantasten en de beroemde “kurksmaak” geven. Maar omdat kurk ook veel kwaliteiten heeft, is dit gebrek hem altijd vergeven, want zijn structuur maakt subtiele gasuitwisselingen met de buitenlucht mogelijk waardoor de wijn zich dus goed kan ontwikkelen.
Toch zijn er nieuwe oplossingen verschenen om flessen af te sluiten. De eerste daarvan is de schroefdop. Deze aluminium dop is neutraal en volledig ondoorlatend, waardoor de kans op organoleptische afwijkingen wordt uitgesloten en de flessen rechtop bewaard kunnen worden. Maar omdat de dop de fles hermetisch afsluit is gasuitwisseling onmogelijk en kan de wijn niet ouderen. Een probleem dat we ook aantreffen bij kunststof doppen van geëxtrudeerd polymeer (type Nomacorc). Het zijn interessante oplossingen die vooral geschikt zijn voor wijnen die snel gedronken worden (wit, rosé, rode primeurwijn), maar die zich niet lenen voor bewaarwijnen.
Om het beste van deze verschillende oplossingen te combineren heeft firma Diam Bouchage (leider op het gebied van de vervaardiging van technologische kurken) een exclusief gepatenteerd procedé ontwikkeld. Hierin wordt het binnenste van de kurkstof gebruikt. Dit wordt omgezet in meel dat onder druk gezuiverd is met CO2 en daarna weer tot vaste kurkstof gevormd. De kurk heeft zo een zintuiglijke neutraliteit en is bevrijd van de moleculen die organoleptische afwijkingen kunnen veroorzaken, waaronder TCA. Een echte revolutie die al vele producenten voor zich heeft gewonnen.
Voor een beter inzicht in de keuzes die producenten hebben op het gebied van flesafsluiting, hebben wij aan Pascal Hénot, oenoloog-consulent, directeur van Enosens Coutras (analyse- en advieslaboratorium in de Bordeauxstreek) zijn mening over dit onderwerp gevraagd. Voor hem heeft de afsluiting van flessen de afgelopen twintig jaar grote vooruitgang geboekt, want er komt vrijwel geen kurksmaak meer voor. Afsluiten met natuurlijke kurk blijft de geschiktste methode voor grote bewaarwijnen, maar de alternatieve oplossingen zijn beslist interessant. Schroefcapsules, kunststof of technologische kurken combineren zintuiglijke neutraliteit, hermetische afsluiting en een beduidend lagere kostprijs dan natuurlijke kurk. Volgens hem bieden kunststof kurken zeer interessante mogelijkheden vanwege de beheersing van de hoeveelheid zuurstof die vrijkomt bij het bewaren, waardoor de afsluitdop aangepast kan worden aan de ouderingsduur van de wijn. En omdat de oenoloog per slot van rekening ook consument is, voegt hij hieraan toe dat hij een zwak heeft voor de schroefdop, want de fles is makkelijk te openen en kan als het nodig is ook weer makkelijk afgesloten worden.
Voor Frédéric Lot, wijnjournalist voor France 3 (een landelijke Franse televisiezender), is het feit dat 78% van de Fransen de voorkeur geeft aan kurk, ook te verklaren door een zeer sterke culturele footprint(3). Ook in andere landen die beïnvloed zijn door de Franse traditionele wijnbouw zien we een duidelijke voorkeur voor kurk: in China en Japan geeft respectievelijk 78% en 68% de voorkeur aan flessen met een kurk(4).
Volgens Rémi Goethiers, bestuurder van Aquitaine Millésime (kurkfabrikant), domineert in Europese wijngebieden waar voornamelijk witte monocépage wijnen worden geproduceerd, eerder de schroefdop. Deze doppen zijn populair bij Zwitserse, Duitse en Oostenrijkse producenten vanwege hun capaciteit om de frisheid en aroma’s van de wijn te bewaren.
En dat in Australië en Nieuw-Zeeland 80% van de wijnen wordt afgesloten met een schroefdop(5)komt omdat de wijnbouwers hoofdzakelijk wijnen afleveren die jong gedronken worden.
De flesafsluitingen zullen altijd een bron van discussie en innovaties zijn in de wijnwereld. Zoals blijkt uit de recentste oplossing op de markt: de glazen kurk. Deze elegante kurk kan eindeloos worden gebruikt, maar leent zich vooral voor hele chique wijnen want er hangt een hoog prijskaartje aan. We hebben nog niet kunnen beoordelen hoe efficiënt deze kurk in de loop der tijd is, maar sommigen beschouwen hem als de toekomst van de kurk.
(1) 70% van de marktaandelen ter wereld voor een markt van ongeveer 1,3 miljard dollar (onderzoek Amorim gepubliceerd op lefigaro.fr)
(2)Agrisur.fr
(3) en (4) CIVB
(5) Lesoir.be
Alcoholmisbruik is gevaarlijk voor de gezondheid. Consumeer met mate.
